1-2 чэрвеня на міжнароднай канферэнцыі «Дэмакратычныя выбары для развязку крызісу ў Беларусі» эксперты з Беларусі і замежжа абмяркоўвалі, ц іпадыходзіць цяперашняе беларускае заканадаўства для правядзення сумленных выбараў і калі яны могуць адбыцца.
У Канферэнцыі ўзялі ўдзел прадстаўнікі Еўрапарламента, АБСЕ, грамадскіх міжнародных арганізацый па назіраннях за выбарамі, сябры прэзідыума КР Вольга Кавалькова і Павел Латушка і іншыя эксперты.
Запрашэнні пра ўдзел выслалі і прадстаўнікам афіцыйнага Мінска, аднак адказу на запрашэнні не прыйшло.
Прыводзім асноўныя тэзісы канферэнцыі.
Казаць пра новыя выбары патрэбна сёння
Новыя выбары непазбежныя. Для таго каб іх паскорыць, мы павінны прапрацаваць усе тэхнічныя моманты загадзя. Рэпрэсіі, якія працягваюцца ў Беларусі, – не нагоду спыніць абмеркаванне новых выбараў. Гэта, наадварот, прычына, па якой мы цяпер павінны казаць пра новыя сумленныя выбары.
– Тое, што мы бачым у апошнія тыдні ў Беларусі, часта страшна і ўганяе людзей у дэпрэсію, але гэтага не значыць, што мы павінны адхіляцца ад асноўнай мэты – дэмакратычных ператварэнняў з дапамогай выбараў, – кажа Аляксандр Шлык, прадстаўнік Святланы Ціханоўскай па выбарах.
Цяперашняе заканадаўства падыходзіць для правядзення сумленных выбараў
– Нават пры дзеючым заканадаўстве можна правесці сумленныя выбары. Для гэтага патрэбна палітычная воля і вяртанне даверу да выбарчай сістэмы, – перакананая юрыст і сябра КР Вольга Кавалькова.
Гэту думку падтрымалі і іншыя эксперты сустрэчы.
Сітуацыя ў Беларусі – выклік для сусветных дэмакратый
Змаганне за дэмакратыю – гэта глабальнае пытанне, гэта выклік нумар адзін, які сёння стаіць перад чалавецтвам.
– Трэба зразумець, што падыходы Еўрапейскага Саюза і дэмакратычных краін да аўтарытарызму павінны быць радыкальна перагледжаныя, таму што аўтарытарызм настае, – перакананая юрыст і сябра прэзідыума КР Вольга Кавалькова. – Мы ўжо бачым прыклады яго праявы ўсярэдзіне Еўрасаюзаі ў ЗША. Калі да пытанняў змагання з парушэннем праў чалавека і супраціўлення аўтарытарызму ў Беларусі падыходзіць у адрыве ад міжнароднага кантэксту, то любыя спробы спрыяць дэмакратыі застануцца беспаспяховымі.
Несумленныя выбары вядуць да расколу ў грамадстве
Калі людзі не абіраюць сваіх прадстаўнікоў у органы ўлады, адбываецца моцны разрыў. Тое, што робіць прызначаная ўлада, не адпавядае таму, што хоча грамадства. Усе гэтыя працэсы вядуць да расколу, робяць грамадства няўстойлівым і слабым.
Дзяржаўныя чыноўнікі павінны браць удзел у развязанні крызісу
Палітычны крызіс сёння забівае беларускую дзяржаўнасць, і дзяржаўныя службоўцы і службоўцы павінны браць удзел у яе абароне.
– Бягучая сітуацыя пагражае ўсёй краіне. Выплачваць крэдыты па вонкавай і ўнутранай пазыкам будуць не толькі грамадзяне дэмакратычных паглядаў, а ўсе беларусы, – кажа Вольга Кавалькова. – Пры гэтым адказнасць найперш на тых, хто знаходзіцца ўсярэдзіне сістэмы і могуць уплываць на сітуацыю. Дзяржчыноўнікі могуць і павінны скарыстаць свае паўнамоцтвы для развязання крызісу.
Сумленныя выбары ў цяперашняй Беларусі немагчымыя
Новыя выбары павінны прайсці пасля спынення рэпрэсій, вызвалення палітзняволеных, магчымасці вярнуцца ў краіну тым, хто змушаны быў з’ехаць.
– Без змены ўлады ў краіне немагчыма правесці выбары ў Беларусі. Гэта ўсё будзе прызначэнне людзей цяперашняй уладай, – падкрэсліў сябра прэзідыума КР Павел Латушка.
Толькі праз дыялог
Дыялог – адзіная магчымасць мірным спосабам пабудаваць новую краіну. Для арганізацыі дыялогу Святлана Ціханоўская і ініцыявала стварэнне Каардынацыйнай рады.
– Мы бачым ініцыятывы, якія пакуль стукаюць у зачыненыя дзверы, але трэба працягваць спрабаваць будаваць дыялог, таму што інакш нашы прапановы ніколі не будуць укаранёныя, – адзначыў Юрый Чокан, былы старшыня Цэнтральнай выбарчай камісіі Малдовы.
У завяршэнні канферэнцыі Аляксандр Шлык, прадстаўнік Святланы Ціханоўскай па выбарах, яшчэ раз падкрэсліў, што пытанне выбараў абмяркоўваецца загадзя, для таго каб пазбегнуць памылак у запалу нястачы часу.
– Да ўсяго трэба быць гатовымі тэхнічна і падыходзіць з халоднай галавой, а для гэтага трэба загадзя прааналізаваць праблемы, для якіх трэба шукаць развязак. Мы будзем працягваць такія абмеркаванні, магчыма, у іншых фарматах, але заўсёды празрыста і адкрыта, – рэзюмаваў Аляксандр Шлык.
Запіс канферэнцыі даступны па спасылцы.
